پرتره یکی از محبوب ترین ژانرهای عکاسی از همان روزهای اولیه بود. عکس‌ها بسیارارزان‌تر از پرتره‌های نقاشی شده بودند وبه زمان نشستن بسیار کمتری برای سوژه نیاز داشتندو بسیاری از مردم مجذوب میزان شباهت پردازی در عکس می شدند.با این وجود،پرتره‌های عکاسی اولیه نزدیکی زیادی بازیبایی‌شناسی نقاشی آن دوران داشتند. در عین حال منعکس‌کننده الزامات فنی فرآیند عکاسی در زمان خویش هستند: بهعنوان مثال، زمان نوردهی قابل توجه (با توانایی دوربین های امروز قابل مقایسهنیست )که با حالی تصنعی مدل نشسته را مجبور می کرد تا برای مدتی طولانی بی حرکت بماند.از این رو فقدان لبخندهای آرام در اولین نمونه های عکاسی پرتره به چشم میآید.مدل ها معمولاً روی یک پس‌زمینه ساده با نور طبیعی یک پنجره یا نور ملایم ناشیاز انعکاس از طریق آینه‌هایی که صحنه را می‌پوشاند، قرار می‌گرفتند.با تکنیک هایپیشرفته، به زودی می توان پرتره ها را در خارج از آتلیه عکاسی نیز ثبت کرد.
بعدها عکاسی توسط عکاسان بنامی به مسیرهای جدیدی کشیده شد. برای مثال،گاسپارد فلیکس تورناشون، نویسنده و کاریکاتوریست پاریسی (نادار، ۱۸۲۰-۱۹۱۰)،ویژگی‌های درونی و بیرونی سوژه را از فاصله ای دور می دید و توانست آن ویژگی‌ها را بادوربین خود ثبت کند. یکی از استادان زن پرتره نگار اولیه ، جولیا مارگارت کامرون(۱۸۱۵-۱۸۷۹)، از لنزی با فاصله کانونی بزرگ استفاده می کرد که امکان نماهاینزدیک شدید را فراهم می کرد، سوژه های او باید برای مدت زمان نوردهی مورد نیازبی حرکت می ماندند تصاویر اغلب تار برخاسته از گزارش های کامرون، توسط برخی بهعنوان بازنمایی ناکافی از واقعیت مورد انتقاد بود، اما توسط هنرمندان زمان اوبه شدت مورد تحسین قرار گرفت.
پرتره ها به سرعت در رسانه های چاپی نیز اهمیت زیادی پیدا کردند و خوانندگانرا با چهره رهبران سیاسی، سرگرمی های محبوب و دیگر افراد مشهور آشنا می کردند. بوریس لیپنیتزکی (۱۹۷۱-۱۸۸۷) پاریسی متولد اوکراین، یکی از عکاسانی است که بابه تصویر کشیدن افراد ثروتمند و مشهور، شهرت و ثروت به دست آورد: او مسیر خودرا از طریق دنیای هنر و سرگرمی طی کرد،از جمله از ژوزفین بیکر,ژان کوکتو,کولت، موریس راول، سرژ گینزبورگ و پیکاس عکس گرفت و فریاد دهه بیست را تاسرزندگی دهه شصت حفظ کرد. عکاس اتریشی فرانتس هوبمن (۱۹۱۴-۲۰۰۷) نیز به دلیلپرتره های هنرمندانه اش از جایگاهی نمادین برخوردار بود: بسیاری از قهرمانانآوانگارد اتریشی و بین المللی در کافه هاولکای وین حضور داشتند از جمله نویسندهفرانتس تئودور چوکور، بازیگر اسکار،ورنر رهبر ارکستر نیکولاس هارنوکور،در آثارخلاقانه سیاه و سفید او جاودانه شدند.
به موازات دستاوردهای هنری بزرگ در ژانر پرتره، بازاری بزرگ برای پرتره نگاریبه سرعت شکل گرفت . زمان های متغییر وضعیت انسان ، لحظاتی گذرا از وقایع مهمزندگی ثبت شد .اولین قدم‌ها، اولین روز مدرسه، عشایر یا بار میتزوه،فارغ‌التحصیلی، تولد، بازنشستگی و .. این تصاویر با اهداف و معیارهای (کیفی) متفاوتی نسبت به پرتره های استودیویی یا مطبوعاتی گرفته شدند .در نتیجه، سرشاراز خلاقیت بودند: آرشیوها و موزه‌ها در سراسر جهان مجموعه‌ای از پرتره‌های مشابه رابا هدفی صرفاً کاربردی نگهداری می‌کنند که همگی دارای ژست‌ها، لوازم جانبی وروتوش‌های یکسانی هستند. با این وجود، پرتره‌های داخلی به عنوان ترجمه‌ای فوری ازنگاه و احساس نسل‌های پیشین، ارزشی مستند نیز دارند وبه شیوه‌ی خود داستان تمامدیروزهای ما را بازگو می‌کنند.
به طور کلی، عکاسان پرتره یکی از روش های زیر را انتخاب می کنند:
پرتره ساختارگرا: عکاس تصویر را در یک موضوع یا مفهوم کلی قرار می‌دهد:سرمایه‌دارقدرتمند تجاری، زوج معشوق شکست خورده،خانواده مدل.این نوع پرتره ای بود که دراکثرعکاسی هایاستودیویی و اجتماعی و همچنین در کمپین های تبلیغاتی پرورش داده میشد.
پرتره محیطی: سوژه در یک محیط خاص و معمولی مثلا در در محل کار، در حلقه اجتماعی یا خانوادگی خود، یا در حال لذت بردن ازاوقات فراغت نشان داده می شود. کودکی که سوار بر اسباب بازی می شود، مکانیکی که روی ماشین کار می کند، شیرفروشی که بااسب کالسکه خود آماده پرواز است. به دلیل این موقعیت در یک زمینه خاص و روزمره، پرتره های محیطی اغلب ارزش تاریخی واجتماعی زیادی دارند و به عنوان منابع تاریخی اولیه عمل می کنند.
پرتره اتفاقی: از سوژه ها بدون اطلاع آنها عکس گرفته می شود و به گونه ای به کار خود ادامه می دهند که گویی عکاس آنجا نبودهاست. این رویکرد منجر به ایجاد بسیاری از تصاویر مهم از افراد در متنوع ترین موقعیت ها و مکان ها شده است که به همان اندازه بهدانش ما از طعم اجتماعی و فرهنگی روزهای گذشته کمک می کنند.
پرتره خلاق: با دستکاری اتاق تاریک (بعداً: دیجیتال) ویژگی‌های خاصی از سوژه، محیطی که در آن به تصویر کشیده می‌شود، یا سبککلی و جذابیت پرتره بهبود یافته، برجسته شده یا تغییر می‌یابد و یک لایه دیگر به آن اضافه می‌شود. از معنا این پرتره‌ها به‌جای انتقالاطلاعات در مورد یک روز و سن خاص، چیزی را درباره‌ی پرستار ویا عکاس نشان می‌دهند که فراتر از چشم غیرمسلح است.
- Photoconsortium.net
- Boris Lipnitzki | Paris (France), 1931 Young, Senegalese men at the colonial exhibition in Vincennes (Val-de-Marne). Lipnitzki portraits | Roger-Viollet collections © Boris Lipnitzki / Roger-Viollet
- Valentí Fargnoli Iannetta | Girona (Spain), 15/1/1924 Silver gelatin print Group portrait against the backdrop of Els Àngels mountain, made by Valentí Fargnoli lannetta: Girona’s most celebrated photographer of the first third of the 20th Century. © Ajuntament de Girona
- Atelier Dobrycz | Toruń (Poland), ca. 1880 Photographic paper print Portrait of Jan Betlejewski. Private collection of Emilia Betlejewska © ICIMSS
- Anonymous | Bratislava (Slovakia), 1930-1931 Silver gelatin print The cast of Oskar Nedbal’s Andersen: one of the first original Slovak ballet productions performed at the Slovak National Theatre. Theatre Productions Collection 1920-1956 © Theatre Institute / Divadelný ústav
- Anonymous | ca. 1900 Four newly fledged assistant plumbers, beaming with pride when finally being recognized as skilled workers. ABA Collection © Arbejdermuseet
